“`html

TÜİK Verileri: Gelir Dağılımındaki Değişiklikler

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye genelinde en yüksek hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip olan %20’lik grubun, toplam gelirden aldıkları payın, geçtiğimiz yıla göre 0,1 puan düşerek %48 düzeyine gerilediğini duyurdu.

2025 yılına dair gelir dağılımı istatistiklerine göre, en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip %20’lik bölüm, toplam gelirden aldığı payda bir önceki yıl ile kıyaslandığında %6,4’lük artış kaydeden en düşük gelire sahip %20’lik kesimin hemen ardından yer aldı.

Gini Katsayısı: 0,410’a Düştü

Gelir dağılımı eşitsizliğini ölçen Gini katsayısı, 0’a yaklaştıkça daha eşit bir gelir dağılımını, 1’e yaklaşırken ise adaletsizliği ifade eder. Yapılan en son araştırmalara ışığında, Gini katsayısı 2024’e göre 0,003 puan azalarak 0,410 olarak gerçekleşti. Sosyal yardımlar hariç Gini katsayısının değeri 0,473 olurken, emekli ve dul yetim aylıkları hariç bu rakam 0,420’ye geriledi.

Toplumun en yüksek gelirini elde eden %20’nin geliri, en düşük kesimdekinin gelirine oranla %7,5, gelirden en fazla pay alan %10’un geliri ile en az alan %10’un geliri arasındaki oran ise %12,9 olarak gerçekleşti.

Yıllık Ortalama Hanehalkı Geliri

Türkiye’de yıllık ortalama hanehalkı kullanılabilir geliri, bir önceki yıl ile kıyaslandığında %76,7 artarak 662.414 TL seviyesine ulaşırken, yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri %77,3’lük bir artışla 332.882 TL’ye yükseldi.

Bu rakamlar arasında en yüksek gelir artışı, tek kişilik hanehalklarından kaynaklanarak 418.025 TL’ye çıkarken, çekirdek aile bulunmayan çok kişili hanehalklarının yıllık ortalaması 386.713 TL, yalnızca çekirdek ailelerden oluşan hanelerde ise 338.164 TL olarak kaydedildi. En düşük yıllık ortalama eşdeğer kullanabilir hanehalkı fert geliri ise 264.413 TL ile en az bir çekirdek aile ve diğer bireylerden oluşan hanehalklarında tespit edildi.

Maaş ve Ücret Gelirinin Payı

Toplam gelir içerisinde en büyük pay, %49,7 ile maaş ve ücret gelirindeydi. Bu oran, bir önceki yıla göre 0,9 puan artış gösterdi. İkinci sırada %18,3’lük payla müteşebbis geliri yer alırken, üçüncü sırada ise %18,2 ile sosyal transfer geliri yer aldı. Tarım geliri, müteşebbis gelirleri içinde %15,6 oranında, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transfer gelirleri içinde ise %89,3 oranında yer aldı.

Eğitim ve Ekonomik Sektörlerde Gelir Farklılıkları

Eğitim düzeyine göre yıllık ortalama esas iş gelirleri, yükseköğretim mezunlarında 566.839 TL, lise mezunlarında 376.932 TL, lise altı eğitimlilere 290.323 TL ve okula gitmeyen bireylerde ise 183.900 TL olarak hesaplandı. Geçtiğimiz yıla göre en fazla artış, %83 ile yükseköğretim mezunlarından, en düşük artış ise %56,7 ile lise mezunlarından görüldü.

Sektörel bazda, esas iş geliri incelendiğinde, hizmet sektöründe ortalama 426.045 TL, tarım sektöründe ise 237.461 TL olarak belirlendi. İnşaat sektöründe %79, hizmet sektöründe %75,8 ve sanayi sektöründe %70,1 oranında artış gözlemlenirken, tarım sektöründe ise %54,4’lük bir artış ortaya çıktı.

En Düşük Gelir: TRB2 Bölgesinde

2025 yılında, Türkiye genelinde yıllık ortalama eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirinin 332.882 TL olduğu açıklanırken, en yüksek gelir TR51 (Ankara) bölgesinde 449.618 TL, ikinci sırada TR10 (İstanbul) ile 434.929 TL ve üçüncü sırada TR31 (İzmir) ile 405.896 TL olarak belirlendi. En düşük gelir ise TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde 172.552 TL olarak tespit edildi.

Gelir Eşitsizliği En Fazla TR71 Bölgesinde Gözlemlendi

P80/P20 oranı Türkiye genelinde 7,5 olurken, bu oran en düşük TRB1 ve TR42 bölgelerinde 4,6, TR81 ve TRB2 bölgelerinde ise 4,9 olarak kaydedildi. En yüksek P80/P20 değerleri ise TR71 bölgesinde 8,5, TR61 bölgesinde 8,3 ve TRA2 bölgesinde 8,1 olarak belirlendi.

Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre %10’luk gruplara bakıldığında, bir önceki yılda ilk grupta yer alan bireylerden %58,9’unun gelir grubunda değişiklik olmadığı, son grupta yer alanlardan %68,1’inin ise aynı durumda kaldığı görüldü. Ayrıca, önceki yıldaki en yüksek gelir grubunda yer alanların %19,8’i, 2025’te birden fazla gelir grubuna yükseldi. En düşük gelir grubunda bulunanların %11,4’ü ise birden fazla gelir grubuna düştü.

İşsizlik Oranı ve Çalışanlar

Gelir ve yaşam koşulları araştırmasına göre, 2024 yılında işsiz olan bireylerin %38,7’si 2025 yılına geçerken çalışmaya başladı. Çalışanlar ise %90,3 oranında bu durumu sürdürerek iş hayatına devam etti. İş gücüne dahil olmayan bireylerden ise %10,1’i iş gücüne katılım sağladı.

“`