Ticaret Bakanı Mehmet Muş: Türkiye ile AB’nin daha yakın iş birliğine muhtaçlığı bulunmakta
Seher Alp
7 min read
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (EUROCHAMBRES) konut sahipliğinde düzenlenen AB-Türkiye Yüksek Seviyeli İş Diyaloğu toplantısı gerçekleştirildi.
Toplantının açılışında konuşan Muş, Türkiye ile AB ortasında ticaret, güvenlik, göç ve güç üzere birçok alanı kapsayan uzun müddetli ve değerli iş birliği olduğunu söyledi.
Tüm bu alanlar ortasında ticaretin, Türkiye ile AB ortasındaki bağlantılarda merkezi bir role sahip olduğunu vurgulayan Muş, taraflar ortasındaki iş birliğinin iskeletini Ankara Muahedesi ve Gümrük Birliği’nin oluşturduğunu bildirdi.
Muş, Gümrük Birliği periyodunda AB ile Türkiye ortasındaki ticaret hacminin yaklaşık 6 kat artışla bu yılın sonunda 200 milyar dolara ulaşmasının beklendiğini aktararak, rekabet siyaseti ve fikri mülkiyet hakları üzere birçok alanda ortak ticaret siyaseti ve mevzuatların uygulanması sayesinde Gümrük Birliği’nin entegre kıymet zincirlerinin kurulmasını sağladığını kaydetti.
AB ve Türk şirketlerinin bu bağlamda hem AB’de hem de Türkiye’de istihdam ve ortak refah yarattığını tabir eden Muş, Gümrük Birliği’nin 25 yılı tamamlandığından bu süreçte karşı karşıya kaldıkları zorluklara işaret etti.
“Türkiye, besin ve güç krizini önlemek için elinden geleni yapıyor”
Mehmet Muş, Kovid-19, dünya iktisadının yük merkezinin değişmesi, dijitalleşme ve iklim değişikliği üzere yeni zorluklar ve paradigmaların ortaya çıktığını belirterek, şöyle devam etti:
“Bu perspektif içinde bilhassa Türkiye-AB ilgilerinin geleceğini şekillendiren dört ana noktayı dikkate almamız gerekiyor. Öncelikle jeopolitik, ekonomik zorluklar ve tedarik zincirlerinde süregelen zorluklar var. Münasebetiyle paha zincirlerinin farklı dallarda arz güvenliği için kritik olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, Türkiye ile AB ortasındaki mevcut ekonomik entegrasyonun, ticareti muhafaza açısından çok değerli olduğunu düşünüyorum. İş dünyalarının tedarike bağımlılık ve üçüncü ülkelere bağımlılık konusunda elimizi güçlendirdiğini düşünüyorum.”
Türkiye ile AB ortasındaki yakın iş birliğinin Ukrayna ve Rusya ortasındaki ihtilaf bağlamında daha da değerli hale geldiğini vurgulayan Muş, Türkiye’nin barışı tesis etmeye yönelik gayret gösterdiğini, besin ve güç krizini önlemek için elinden geleni yaptığını, BM ile iş birliği gerçekleştirerek besin üzere hayati ögelerin Karadeniz üzerinden ulaştırmasını mümkün kıldığını söyledi.
Muş, AB’nin de şu anki jeopolitik tansiyonlar ışığında dünyada besin güvenliğinin sağlanması için elinden geleni yapacağından emin olduklarını belirtti.
“Dijital iktisat konusundaki iş birliğimizi artırmalıyız”
Ticaret Bakanı Muş, üçüncü nokta olarak, 21. yüzyılda dijitalleşmenin dünya ticaretinde öne çıktığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Mevcut Gümrük Birliği kapsamında olmayan e-ticaret ve dijitalleşme üzere hususlar Gümrük Birliği’ne şu an dahil değil. Bunlar olağan ticaret kadar değerli hale geldi. Dijital ticaretin global kıymet zincirlerindeki kıymetinin artması sonucu tüketici ilgilerinde bunun riski olduğunu kabul etmek zorundayız. Büyük dijital platformlar iş gücünü berbata kullanabiliyor, bilgi sızması ve ticari manipülasyonlar meydana gelebiliyor. Bunların hepsi hem ulusal hem de milletlerarası seviyede ilgilenilmesi gereken meseleler. Dijital iktisat konusundaki iş birliğimizi artırmak; bu alandaki potansiyelden yararlanmamızı ve bu riskle başa çıkmayı kolaylaştıracaktır.”
Muş, AB’nin iklim değişikliği ile gayret noktasında Yeşil Mutabakat sayesinde global liderliği üstlendiğini, Türkiye’nin iklim değişikliği ile gayrette global uğraşlara aktif bir biçimde katkıda bulunmaya kararlı olduğunu söyledi.
Türkiye’nin Paris İklim Mutabakatı’nı onaylamasından ve 2053 için “net sıfır” amacını ilan etmesine değinen Muş, Türkiye’nin sürdürülebilir bir iktisada geçmesini sağlayacaklarını kaydetti.
“Daha yakın iş birliği yapmaya muhtaçlığımız var”
Mehmet Muş, bütün dünyanın çok kıymetli bir değişimden geçtiğini tabir ederek, “Bu kritik noktada Türkiye ile AB’nin daha yakın iş birliğine muhtaçlığı bulunmakta. AB-Türkiye Gümrük Birliği’nin işleyişinin derinleştirilmesi ve uygunlaştırılması, ticari ve global kıymet zincirlerinden en yüksek faydayı elde etmek için hayati ehemmiyet taşımaktadır. İki tarafın da mevcut Gümrük Birliği’ni derinleştirerek bu fırsatı değerlendireceğinden eminim.” dedi.
Tarafların iş birliği yapmasının kıymetine işaret eden Muş, “Küresel iktisat ve jeopolitik gelişmeler, hem bölgemizde hem de dünyada geleceğimizi şekillendirmek için harekete geçmemizi gerektiriyor. İçinde bulunduğumuz meçhul sularda başarılı olmak istiyorsak birlikte hareket etmeliyiz. Biz özel alakamızı güçlendirmek ve derinleştirmek için her türlü çabayı göstermeye hazırız.” şeklinde konuştu.
Muş, özel dal temsilcilerinin görüşlerini dikkatle dinleyeceğini, onların davetlerinin ilgili tüm AB kurumlarında yankılanmasını umut ettiğini kelamlarına ekledi.
“Gümrük Birliği’nin modernizasyonuna çok muhtaçlığımız var”
TOBB Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu da Ukrayna’daki savaşın herkes için hayatı zorlaştırdığını belirterek, yüksek enflasyon, güç arzı, kıtlık ve yüksek güç fiyatlarının ekonomiler ve toplumlar üzerinde direkt olumsuz tesire sahip olduğunu vurguladı.
Hisarcıklıoğlu, AB ve Türkiye iş etrafları, Türk hükümeti ve Avrupa Komitesi olarak bir ortaya gelip mevcut durum, müşterek tahlil yolları hakkında konuşmanın kıymetli olduğuna dikkati çekti.
Etkinliğin, Türkiye-AB İş Diyaloğu Projesi’nin bir modülü olduğunu anımsatan Hisarcıklıoğlu, “Türkiye, AB üyeliğine aday bir ülkedir. Türkiye ve AB Gümrük Birliği’nde. İkili mal ticareti, son 25 yılda 4 kattan fazla arttı.” dedi.
Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin AB’nin 6’ncı en büyük ticaret ortağı olduğunu belirterek, AB’nin, Türkiye’nin açık orta en büyük ithalat ve ihracat ortağı, tıpkı vakitte ana yatırım kaynağı olduğunu, Türkiye’nin ithalatının üçte birinin AB’den geldiğini ve ülkenin ihracatının yüzde 41’inin AB’ye gittiğini, AB ile Türkiye ortasındaki toplam mal ticaretinin 132 milyar avroya ulaştığını bildirdi.
Türkiye’nin AB’ye ihracatının 63 milyar avro civarında olduğuna işaret eden Hisarcıklıoğlu, “Bu ihracat; yüklü olarak makine ve ulaşım araçları, giysi, tarım ve ham unsurlardan oluşmaktadır. AB’nin Türkiye’ye ihracatı 70 milyar avroyu buldu. Bu ihracata makine ve ulaşım ekipmanları, kimyasallar, yakıt ve madencilik eserleri hakimdir.” diye konuştu.
AB ile Türkiye ortasında iki istikametli hizmet ticaretinin 27 milyar avroya ulaştığını bildiren Hisarcıklıoğlu, “İş dünyası olarak daha fazlasını yapabileceğimizi biliyoruz. Türkiye hükümetinin, AB üye devletlerinin ve Avrupa Komitesi’nin dayanağına gereksinimimiz var. Yeşil Mutabakat çağında Gümrük Birliği’nin modernizasyonunu en çok muhtaçlığımız olan güçlendirici olarak görüyoruz.” dedi.
“Türkiye’yi değerli bir iş ortağı olarak yanımızda bulundurmamız gerekiyor”
EUROCHAMBRES Lideri Luc Frieden ise görüntü konferans metoduyla katıldığı toplantıda yaptığı konuşmada, Türkiye ile AB ortasındaki ilgiyi güçlendirmek için iş etrafları ortasında diyalog kurmaktan daha âlâ bir şey olmadığını belirterek, bu üst seviye iş diyaloğunun gibisi görülmemiş jeopolitik ve makroekonomik zorlukların olduğu bir vakitte gerçekleştiğine dikkati çekti.
Frieden, “Hemen yan tarafta bir savaşımız var. Son derece yüksek güç fiyatlarımız var. Avrupa halkına büyük sıkıntılar yaratan bir enflasyonumuz var ve bu bağlamda birbirinden ayrılmak yerine birlikte çalışmanın her zamankinden daha kıymetli olduğunu düşünüyorum.” diye konuştu.
AB ile Türkiye ortasındaki ekonomik bağın epey derin olduğunu vurgulayan Frieden, “Daha fazlasının yapılması gerekiyor. Türkiye’yi değerli bir iş ortağı olarak yanımızda bulundurmamız gerekiyor. O vakit Gümrük Birliği’ni modernize etmemiz gerekiyor.” dedi.
İş dünyası örgütlerinden üst seviye katılım
İkinci kısmı basına kapalı gerçekleşen toplantıya, Dış Ekonomik Bağlantılar Konseyi (DEİK) Lideri Nail Olpak, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Lideri Bendevi Palandöken, Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) İdare Konseyi Lider Yardımcısı Mehmet Gün, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) İdare Heyeti Lider Yardımcısı Serpil Veral ve Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) İdare Konseyi Lider Vekili Suat Çalbıyık katıldı.
Toplantıda Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Diplomatik Bağlar Kurulu Lideri Osman Nuri Önügören, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Lider Vekili Fikret Kileci, Türkiye Bayan Teşebbüsçüler Derneği (KAGİDER) Lideri Emine Fazilet, İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Lideri Ayhan Zeytinoğlu ile TOBB Bayan Teşebbüsçüler Heyeti Lideri Nurten Öztürk’ün yanı sıra yabancı iş insanları da hazır bulundu.
